29-11-2019

Dementie: meer samenwerking en gedeelde data nodig

Wereld Alzheimer Dag foto Cathy Greenblat

Hagenaars sprak bij de bijeenkomst Young 4 Old, een initiatief van de Young Innovators of Medicines. Vier jonge sprekers bogen zich daar over de ziekte van Alzheimer en andere varianten van dementie. Met als centrale thema: ‘Wat kunnen we samen doen in de strijd tegen Alzheimer?’

Data delen met wetenschappers
De middag werd geopend door Rick Henderik en Shanna Ferdinandus van de Young Innovators, met een aantal stellingen rondom dementie. Veel aanwezigen bleken iemand in hun directe omgeving te hebben die aan dementie lijdt.
Rick Henderik, voorzitter van de Young Innovators en werkzaam bij Novartis, hield een presentatie over de zoektocht van de geneesmiddelensector naar een middel tegen de ziekte van Alzheimer, een strijd die inmiddels al velen jaren duurt. Hij deed daarbij een oproep richting geneesmiddelenbedrijven om vaker hun data te delen met wetenschappers. Oók datauit trials die uiteindelijk niet tot een medicijn geleid hebben.

Meer aandacht voor leefstijl
Daarna was het de beurt aan Minke Kooistra, adviseur wetenschappelijk onderzoek bij Alzheimer Nederland. Zij vertelde meer over de samenwerking tussen verschillende partijen en hun meervoudige strategie in de strijd tegen dementie. Daarbij maakte zij een onderscheid tussen oplossingen op de lange termijn (onderzoek naar voorkomen en genezen van dementie) en de korte termijn (beter gepersonaliseerde zorg voor patiënten). Kooistra memoreerde dat preventie een belangrijke pijler is bij het voorkomen van dementie. Een gezonde leestijl kan de kans op dementie met ongeveer 30% verkleinen.

Biomarkers
Jort Vijverberg, neuroloog bij het Amsterdam UMC, vertelde daarna over wat we wel al weten over de ziekte van Alzheimer, hoe de diagnose Alzheimer gesteld wordt en welke biomarkers daar doorslaggevend bij zijn. Hij sprak over lumbaalpuncties, PET scans en een bloedtest. Vijverberg benadrukte dat een betere biomarker hard nodig is voor een betere diagnose, prognose en monitoring van de ziekte.

Nationaal Preventie Akkoord
Luc Hagenaars was de laatste spreker van de middag. Hij ging in op het Deltaplan Dementie van de overheid, dat onderzoek stimuleert en werkt aan betere dementiezorg en een dementievriendelijk Nederland. Ook Hagenaars onderstreepte het belang van leefstijl bij het voorkomen van Alzheimer, maar ook van andere ziektes. Wat qua leefstijl goed is voor het hart, is doorgaans ook goed voor het hoofd. Om hier actiever op in te spelen, heeft de overheid vorig jaar het Nationaal Preventie Akkoord afgesloten met verschillende partijen. Het akkoord richt zich op de drie problemen die het meeste gezondheidsverlies opleveren: roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik.

Paneldiscussie
Nadat de jongere generatie aan het woord was geweest, reflecteerde een ervaren panel op de uitkomsten van de middag. Het panel bestond uit Nico van Meeteren, Executive Director en Secretary General van Health~Holland, Pieter Jelle Visser, wetenschapper bij VUmc en Maastricht UMC en Gerard Schouw, directeur Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen. Ook in hun gesprek klonk de oproep tot meer samenwerking en het delen van data door. Nico van Meeteren vroeg aandacht voor het welzijn van patiënten: 'Mensen met dementie zitten nu te veel in de uitdroogstand. Bied ze meer prikkels en een andere leefomgeving.'
Pieter Jelle Visser riep op tot meer focus op onderzoek onder 60-jarigen die nu nog geen symptomen van dementie vertonen. Zo'n vijftien jaar voor de eerste symptomen is op scans vaak al te zien dat iemand Alzheimer gaat ontwikkelen.

Schouw:'Investeer helft meevaller in dementie-onderzoek